Duurzaam floral design

Een fascinerend project

Max van de Sluis en Per Benjamin brengen een nieuw boek uit: ‘Sustainable Floral Design. The sustainable future found in our history’. Het project begon een aantal jaar geleden met een gedetailleerd onderzoek naar de geschiedenis van de bloemsierkunst, maar ondertussen werd duurzaamheid een steeds urgenter onderwerp. Max van de Sluis en Per Benjamin besloten daarom met een frisse blik naar de insteek van het boek te kijken. Met het veranderen van de tijdsgeest, veranderen immers ook de inzichten. Dat riep de vraag op: “Wat is er gebeurd in de geschiedenis van ons vak en welke lessen kunnen we daaruit halen voor een duurzame toekomst?” Deze intrigerende vraag vormt de basis voor dit boek.

En nu is het dan zover! Het prachtig gebonden boek, uitgegeven door Stichting Kunstboek, is sinds kort beschikbaar. We spraken Max van de Sluis in de drukke periode voor kerst over ‘The sustainable future found in our history’.

”

Wat is er gebeurd in de geschiedenis van ons vak en welke lessen kunnen we daaruit halen voor een duurzame toekomst?

Over de auteurs

Max van de Sluis en Per Benjamin werken al jarenlang samen onder de naam Life2. Ze schreven gezamenlijk al 14 boeken over bloemsierkunst en hebben aan een veelvoud uitgaven bijgedragen. Ook geven ze wereldwijd trainingen en shows. De samenwerking verloopt heel goed zegt Max: “We zijn kritisch naar elkaar en vullen elkaar goed aan. Dat brengt ons beiden verder. Het is ook goed om een klankbord te hebben tussendoor.”

De lange en rijke historie van bloemsierkunst

De geschiedenis van de bloemsierkunst gaat veel verder terug dan vaak wordt gedacht, tot aan het stenen tijdperk, vertelt Max. Er zijn muurschilderingen teruggevonden waarop bloemen zijn afgebeeld. Maar ook in de tijd van de Egyptenaren en romeinen zijn aanwijzingen gevonden voor de belangrijke rol die botanische en florale materialen speelden. Zo zijn er in de graftombe van Toetanchamon bloemenslingers teruggevonden die op ingenieuze wijze aan elkaar zijn genaaid. En in de Romeinse tijd werden rozenblaadjes gestrooid als er een overwinning behaald was, de voorloper van de huidige rode loper. “Zo zijn er heel veel zaken die we tegenwoordig hebben die toch een andere oorsprong vinden. Dat is wel heel leuk om te zien!” zegt Max. Door de eeuwen heen ontwikkelden verschillende technieken zich: van het binden, knopen en naaien van bloemen tot de opkomst van bloemen gebonden op stro. De evolutie van de bloemsierkunst zie je in het hele boek terug.

Waar duurzaamheid en geschiedenis samen komen

‘The sustainable future found in our history’ laat zien hoe oude technieken een oplossing kunnen bieden voor hedendaagse duurzaamheidsvraagstukken. “Wat kunnen we leren van het verleden? Wat is er toen gebeurd en hoe kun je dat omzetten naar nu?” Het boek is bedoeld voor iedereen die zich bezighoudt met bloemen: designers, hobbyisten, liefhebbers en ook producenten. Het doel van het boek is om elkaar samen verder te brengen. Max legt uit: “Dat willen wij met het boek bereiken dat ieder zijn stukje toevoegt aan die duurzaamheid zodat uiteindelijk het hele vakgebied veel duurzamer en ook toekomstbestendig wordt.” 

Het is dan ook geen koffietafelboek om alleen naar te kijken. Zo gebruiken Max en Per bewust het woord floral design in plaats van floral art omdat het boek bedoeld is voor het dagelijkse werk. Zoals Max het zelf uitlegt: “Er staat wel mooi werk in, maar het is echt bedoeld om mensen een boodschap mee te geven, maar ook informatie mee te geven die direct inzetbaar is. Het is eigenlijk het eerste boek dat hier aandacht aan besteed op deze manier.”

”

Dat willen wij met het boek bereiken, dat ieder zijn stukje toevoegt aan die duurzaamheid zodat uiteindelijk het hele vakgebied veel duurzamer en ook toekomstbestendig wordt.

Werken met een kenzan

Een techniek die je kunt gebruiken voor duurzaam design is de Kenzan. “Als je het plat slaat is een Kenzan eigenlijk een medium, waarmee je bloemen op zijn plaats houdt, terwijl ze nog steeds water kunnen opnemen.” Legt Max uit. Ze zijn minder geschikt voor hele zware en grote constructies. Het is meer voor kleinere toepassingen zoals tafeldecoraties, maar je kunt er alsnog veel kanten mee op. “Als je er wat stevige stelen inzet, kun je er dunnere stelen invlechten of aan verbinden, dus je kunt er wel heel veel mee. En hoe meer je ermee werkt hoe meer toepassingen je ook gaat ontdekken.” Het grote voordeel van Kenzans is dat je ze eindeloos kunt hergebruiken. Dat is ook een belangrijke vorm van duurzaamheid. “Zelfs als het materiaal zelf niet duurzaam is, wordt het door het vele gebruik minder belastend voor de omgeving,” zegt Max.

”

Je vindt nieuwe oplossingen en toepassingen en daar komen nieuwe designs uit voort. Duurzame technieken hebben voor mij persoonlijk wel een meerwaarde.

Botanische materialen

Een andere duurzame techniek is om zelf een bloemenhouder te maken van botanisch materiaal. Je kunt onder andere werken met bladeren, takken, raffia, bamboe of schors. Max vertelt: “Ik kan ook een schaal vullen met holle bamboe buizen en daar kan ik ook overal bloemen insteken. Dan is het niet een Kenzan, maar dan heeft het wel dezelfde functie”. Ook bloemenhouders zijn herbruikbaar, je kunt ze met nieuwe bloemen elke keer een andere uitstraling geven. 

Maar niet alle botanische materialen zijn per definitie ook duurzaam. “In het verleden werd er ook heel veel Sphagnum mos gebruikt om bloemen in te steken. Hoewel biologisch afbreekbaar, is het niet het meest ecologisch verantwoorde materiaal als het uit de natuur wordt gewonnen. Dus de ene oplossing kan ook weer andere problemen of vraagstukken oproepen en daarom is die weg ook zo belangrijk die we samen moeten ingaan.” zegt Max.

Tips voor bloemisten

Veel bloemisten zijn al bezig met verduurzaming, bijvoorbeeld door bewuster in te kopen en afval te scheiden. Max raadt aan om alle aspecten van het werk onder de loep te nemen: “Vraag jezelf af: waar ben ik mee bezig? Is het juist? Hoe kan ik duurzamer werken?” Duurzaamheid is voor consumenten ook heel belangrijk. “Bloemen kun je overal kopen, maar een goed verhaal dat heeft niet iedereen. Een goed verhaal en mooi werk, ik denk dat dat een goede combinatie is,” concludeert Max. 

Duurzame technieken vergen soms meer technische kennis, maar dat zorgt eigenlijk vooral voor een verrijking vindt Max. Het vraagt een andere manier van denken, omdenken, waardoor het uitdagender wordt. “Je vindt nieuwe oplossingen en toepassingen en daar komen nieuwe designs uit voort. Duurzame technieken hebben voor mij persoonlijk wel een meerwaarde. Dat het interessanter wordt allemaal,” zegt Max. 

Floral design: Max van de Sluis, Per Benjamin
Fotografie: Pim van der Maden