Wiebe Berkhout: "Ik maak mezelf misbaar."

Wiebe Berkhout (57) is in Nederland geboren, maar heeft inmiddels een groter deel van zijn leven in Afrika doorgebracht dan in zijn geboorteland. In 1994 vertrok hij naar Tanzania, voor een baan in de irrigatie voor ontwikkelingssamenwerkingen van Buitenlandse Zaken. In de daaropvolgende jaren heeft hij ook in de akkerbouw en tuinbouw gewerkt, waarna hij uiteindelijk tussen de rozen en chrysanten terecht kwam. In 2018 sloot hij zich bij Marginpar aan, als farm manager van Bondeni Machame Farm, één van onze partnerkwekerijen in Tanzania. 

Beginnen bij het begin

Wiebe: “Het is interessant als je op een bedrijf komt dat al loopt. Ik heb eerst even de kat uit de boom gekeken, om te zien hoe ze draaien, welke systemen ze hanteren. Na een maand of 3 ben ik me er pas echt in gaan mengen. Door met alle afdelingen een dag mee te lopen kom je er achter wat er speelt en waar zij mee bezig zijn. Ik heb natuurlijk een ideaalbeeld in mijn hoofd dus dan is het een kwestie van bijsturen in die richting.” 

Waardering voor elk individu

Onze partnerkwekerijen in Tanzania werken niet volgens de Kaizen of Hamuka methode (onze mensgerichte management aanpak op onze Keniaanse en Ethiopische kwekerijen), maar de cultuur die heerst komt toch behoorlijk in de buurt. Wiebe: “Toen ik hoorde over de Hamuka cultuur was mijn eerste reactie eigenlijk ‘O, dat noem ik de Wiebe methode’. Ik werk eigenlijk op dezelfde manier.

”

Ik laat mensen in hun waarde en ik ga er van uit dat ze zelfstandig kunnen werken.

Het is natuurlijk wel belangrijk om mensen begeleiding te geven en te zorgen dat ze weten waar je naartoe wilt. Maar als dat in orde is, en mensen laten zien dat ze het kunnen, dan krijgen ze dat vertrouwen en die verantwoordelijkheid ook van mij. Ik probeer mezelf eigenlijk, zo gek als het ook klinkt, zo misbaar mogelijk te maken op de kwekerij.”

De volle 100%

Wiebe is ook dagelijks bezig met uitbreiden. De kwekerij is 55 hectares groot, en daarvan was drie jaar geleden 33 hectares bebouwd. Wiebe: “Inmiddels is dat al 48 hectares, en we willen door naar de volledige 55 hectares. We hebben nu 16 soorten bloemen - waarvan een groot deel de Clematis Amazing® serie is – en daar willen we zo’n 20 soorten van maken.”

Wie, wat, waar?

Wiebe: “Uitbreiden is een tweeledige onderneming. Ten eerste zijn er de grondwerkzaamheden, het aanleggen van irrigatie en stroom en het planten van (nieuwe) soorten. Daarnaast is er het neerzetten van nieuwe plukgroepen. We hebben momenteel 12 plukgroepen, met elk een supervisor. Supervisors zijn vaak begonnen in het veld, en hebben laten zien dat ze proactief zijn. Die mensen geven we graag kansen om door te groeien. Bij een uitbreiding is het belangrijk dat iedereen leert wat er op de nieuwe velden moet gebeuren, en wie waar verantwoordelijk voor is, en dan kan iedereen zelfstandig aan het werk. Ondanks dat ik iedereen zo zelfstandig mogelijk wil laten werken, maak ik ook  duidelijk dat ze wel altijd naar mij toe mogen komen met vragen.”

Groei & ontwikkeling

De uitbreidingen op Bondeni Machame Farm bestaan niet alleen uit het aanplanten van nieuwe bloemenvelden. Wiebe: “We zijn momenteel met heel wat projecten bezig. We vergroten ons boorgat, onze waterbron, en willen ook een waterreservoir ontwerpen en aanleggen. We vernieuwen onze stroomvoorziening, omdat die inmiddels 4 keer zo groot is geworden. We breiden de koelcellen uit en we zijn net klaar met 4,5 hectares aan nieuwe schaduwkassen. We zijn ook bezig met het bouwen van een nieuwe pakschuur alsook een vermeerderingskas. Daarnaast gaan we 12 hectares aan driplijn aanleggen in plaats van de sproeiers.

”

We hebben onlangs een proeftuin aangelegd, waar we onder andere 120 soorten Clematis hebben staan.

Die trekken we in bloei zodat we daar samen met onze veredelaar – J. van Zoest B.V. – selecties uit kunnen maken.”

MPS certificering

Duurzaamheid staat hoog in het vaandel bij Marginpar, dus ook Bondeni Machame Farm heeft zich onderworpen aan de audits voor MPS certificering. Wiebe: “De MPS ABC audit, die draait om je chemie en kunstmestgebruik, zijn we glansrijk doorgekomen. We werden dan ook meteen beloond met het A+ certificaat. Nu zij we bezig met MPS SQ (Socially Qualified) – hoe ga je om met je mensen? -  en MPS GAP (Good Agricultural Practices) – hoe ga je om met je omgeving? - waarvan de audits zijn geweest en we alleen nog wachten op de eindbeoordeling.”

Wiebe’s wens

Al met al hoeft Wiebe zich dus geen moment te vervelen. Zijn droom is eigenlijk om zichzelf zo misbaar mogelijk te maken, maar daar is eerst een hele hoop werk voor nodig. Wiebe: “Bovendien is het maken van de vertaalslag van wat Marginpar Nederland wil naar acties hier op de kwekerij nog best lastig. Dat heeft te maken met de manier van denken hier, het karakter, en de mate van zelfstandigheid. Empowerment, mensen in hun kracht zetten, is iets waar Marginpar en ook wij echt achter staan. Het zou fantastisch zijn als het binnen vijf jaar lukt om hier een Tanzaniaanse farm manager te hebben.”