Overslaan en naar de inhoud gaan
E

ven voorstellen: Bas Meeuws, 44 jaar, kunstenaar. Iets wat hij vrij recent geworden is. Hij maakt hyperrealistische fotografische schilderijen, heeft twee boeken op zijn naam staan en exposeert van Delhi tot Taipei. In zijn vorige leven werkte hij echter als (manueel) fysiotherapeut, wel 20 jaar lang. Een goed voornemen op 1 januari 2010 veranderde alles. Hij ging de uitdaging aan om meer te doen met zijn talent en zo sloop er een kunstenaar in hem. Zodra de kinderen op bed lagen ging Meeuws aan de slag. Hij was altijd al geïnteresseerd in fotografie, en de avonden bleken een perfecte basis voor het fotograferen van stillevens: “Voor nachtfotografie moet je de deur uit, en dat leek me nou ook weer niets. Ik wilde gewoon een paar uurtjes even klooien”.

Hier: een schedel. Daar kun je ook wel wat mee doen.

Meeuws is autodidact, en heeft zich het fotografen en beeldbewerken helemaal zelf aangeleerd. “Ik zat veel op fotografie fora en als ik daar iets gaafs zag, ging ik gewoon experimenteren. Dus wat stillevens bouwen, gewoon kijken wat het wordt. Snel kom je dan toch uit bij fruit, groentes, dat soort stillevens. Totdat mijn vrouw, kunstdocent, met een schedel thuiskwam: ‘Daar kun je ook wel wat mee doen’. Dus hop, de schedel erbij. Dat zag er mooi uit, maar het was wel heel expliciet ‘de dood’. Toch zit je dan al een beetje in het 17e -eeuwse genre te werken. En bloemlevens vind ik heel gaaf, dus al brainstormend kwam ik op het idee op de bloemen stuk voor stuk te fotograferen. Bij een gefotografeerd boeket zie je dat er namelijk ook altijd echt aan af, het is wat het is. Je ziet dat de zwaartekracht bestaat.”  

Spelen met het onwerkelijke

“In de 17e -eeuwse schilderijen kom je hele vreemde composities tegen, die helemaal niet kunnen in het echt. Die zijn ook niet naar waarheid geschilderd. Een kunstenaar in die tijd kon een echte tulp helemaal niet betalen, dat was veel te duur. Dus dat ging vaak op basis van schetsen, tulpenboeken. Daarmee maakten ze een boeket. Als je goed kijkt zitten er bloemen in uit allerlei jaargetijden, dat zou je nooit in het echt kunnen creëren.” 

Meeuws creëert het echter wel, achter de computer. En ook dat levert bijzondere combinaties op. “Ik hou ervan om te spelen met vorm, grootte, compositie. Zo’n grote pioen bijvoorbeeld, daar leg ik het zwaartepunt mee neer. En daarnaast een krokus, die helemaal uit zijn proportie is getrokken. Soms zet ik ook viooltjes neer bovenin een boeket. Die zijn natuurlijk maar klein, met een kort steeltje, maar hier hebben ze ineens een hele lange steel.” En er klopt wel meer niet in zijn schilderijen, al heeft niet iedereen dat in eerste instantie door.

“Als ik mijn werken exposeer dan krijg ik wel eens de vraag ‘die beestjes, hoe zit dat nou? Het kan toch niet dat al die vlinders op precies het juiste moment goed fladderen als de foto wordt genomen?’ Meeuws kan er wel om lachen, ziet het als een compliment dat men het blijkbaar toch als een echt boeket ziet. Maar, als je goed kijkt: “Heel veel kan natuurlijk helemaal niet. Een enorm boeket bijvoorbeeld, in een klein Chinees vaasje met een smalle hals. Er zit een Digitalis in, die steel past al niet in dat vaasje, laat staan het hele boeket.” 

Ik hou ervan om te spelen met vorm, grootte, compositie.

#untiteld 

“Mijn werk heeft geen titels. Ik ben daar niet zo van. Ik zie bij collega-kunstenaars wel eens van die hele poëtische titels en dan denk ik ‘tja… ík zie het er niet in’. Ik vind ook dat je de kijker er een bepaalde richting mee opduwt. Ik bedoel ermee wat je ziet, maak er zelf maar een verhaal mee.” Toch hebben zijn werken wel een gemene deler: “Ik vind duurzaamheid heel belangrijk, dat mensen met meer respect naar de natuur kijken. Dus ik stop er van alles in, ook groentes, onkruidjes. Planten waar mensen gewoon aan voorbij lopen. Maar als je die een podium geeft dan zie je daar ook de schoonheid van in. Het is allemaal gewoon heel belangrijk. Als er geen bijen meer zijn, dan ook geen bessen, aardbeien, appels… We moeten wat voorzichter met de aarde zijn eigenlijk. Met de schoonheid van ons universum.”

Spelen met de factor tijd

Wat opvalt in het werk van Meeuws is dat bloemen in verschillende stadia van hun levenscyclus worden gebruikt. In de knop, bloeiend, maar ook uitgebloeid. Meeuws: “Een bloem heeft een korte levensduur, ik vang het moment uit de tijd. Ik pak ze op een moment dat ze me raken, daar hoort de vergankelijkheid ook bij. Uitgebloeide bloemen representeren ook de cirkel van het leven: de bloem vormt knopjes, met zaden en bessen. Dat kun je zien als het einde van de bloeicyclus maar het is ook weer het begin van een nieuwe. Zonder die zaden geen nieuwe bloem.” 
 

Verstoppertje spelen 

Een werk van Bas Meeuws verveelt nooit, steeds ontdek je iets nieuws. Meeuws erkent: “Er zit veel verstopt in mijn werken en dat is ook de bedoeling, dat het niet gaat vervelen. Dat het tijdloos is. Maar dat zijn de werken uit de 17e eeuw ook, tijdloos. Al 400 jaar oud en nog steeds sprankelend.” Onze blik dwaalt af naar het schilderij achter Meeuws; we zien spinnetjes, vlinders, een klimmende slak en hé: een rups op weg naar een sappig hapje. In andere werken een libelle, vinkje of zelfs een aap. Meeuws heeft verschillende series gemaakt, met invloeden vanuit de hele wereld. Van prachtige doorkijkjes naar verre werelden in ‘Windows’ tot Duizend-en-één-nacht sprookjes in de serie ‘India Mughal’.

In ‘Hommage a Sanyu’ eert Meeuws een recentere schilder. “In Taiwan ben ik werk van de Chinese schilder Sanyu tegengekomen. Sanyu leefde van 1900 tot 1966 en zat zijn halve leven in Parijs. Hij werkte samen met Matisse en dat zie je terug in zijn werk. Hij schildert heel abstract. Je ziet dat het een bloemvorm is, maar welke bloem? Geen idee. De stelen zijn haast transparant, omdat hij ze met één penseelstreek neerzet en onderin de verf op zijn kwast haast op is. Ik wilde hetzelfde gevoel overbrengen, maar zie dat maar eens te doen met hyperrealistische fotografie. Ik denk dat ik wel twee maanden bezig ben geweest met die stelen, voordat ik tevreden was. Het lijkt ook echt op een schilderij, maar zonder dat het een kopie is van zijn werk. Het blijft een Bas Meeuws.” 

Digitaal schilderen 

Meeuws vergelijkt zichzelf zo nu en dan met een schilder. “Wat ik doe, nadat ik een keuze heb gemaakt uit mijn beeldbank met meer dan 13.000 beelden, is een compositie maken. Ik fotografeer de bloemen altijd uit meerdere hoeken, in kunstlicht, in diverse bloeistadia. Voor een zwarte achtergrond. De vazen fotografeer ik vaak ter plekke, bijvoorbeeld in musea. Daarna ga ik samenstellen. Als ik tevreden ben met het boeket ga ik poetsen, soms urenlang. Dat werkt heel meditatief. Als de zwarte lijnen rond de bloemen dan weg zijn, zie je het geheel samensmelten. Daarna voeg ik de belichting toe en schaduwen achter de bloemen. Ik werk niet met maskers in Photoshop. Dat zou op zich wel handig zijn, want je kunt dan altijd weer terug naar een vorige versie, maar ik doe het liever niet. Zodra ik begin met belichting dan is het voor mij een schilderij. Eenmaal de verf erop, kan het er niet meer af. Het heeft wel iets ambachtelijks.”

Het is alleen niet altijd even praktisch als Meeuws aan de slag moet voor een opdrachtgever, want die willen het soms net even anders; “Dan moet er een bloem kleiner, terwijl ik achter die bloem al allemaal schaduw opgebracht heb. Maar ik vind het dan ook wel weer een uitdaging om dat op te lossen.” Binnenkort hoopt hij weer even tijd te vinden voor vrij werk, tussen het exposeren en de opdrachten door: “Het boek heeft veel tijd gekost dit jaar, dat had ik wel een beetje onderschat. Maar nu dat af is hoop ik wat tijd vrij te kunnen maken voor een idee waar ik al een tijd mee rond loop; een serie met omgewaaide bomen. En dan vooral de kluit, met daarin allemaal bodemleven. En daaromheen de bloemen. Dat lijkt me wel wat.”

Geïnspireerd geraakt?
Je leest meer over het werk van Bas Meeuws in zijn boek ‘Flower Pieces’.

Dit artikel is ook te lezen in het digitale magazine 'The Story of M.' Een glossy magazine bomvol inspiratie en artikelen. Over designers, de kunst van veredeling, onze basis in Afrika en natuurlijk onze bloemen.
 

Close